لواشک چیست؟
لواشک یکی از تنقلات خوشمزه با ته مزه ترش و ملس می‌باشد که هر فردی در هر سنی را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. این خوراکی یک فرآورده از انواع میوهها می‌باشد که به شکل‌های مختلفی تولید و مصرف می‌شود. برای تهیه لواشک، میوه را در مقداری آب و نمک با شعله مستقیم می‌پزند تا پوره شود و سپس این پوره‌ها را به شکل لایه‌های نازک پخش می‌کنند تا خشک شود. خشک کردن لواشک در روش سنتی توسط نور مستقیم آفتاب است اما در روشهای صنعتی از دستگاه‌های مخصوص خشک کردن استفاده می‌کنند.
روش تولید لواشک
برای تهیه لواشک در روش صنعتی موادی مانند پوره میوه، پکتین، شکر، شربت گلوکز، اسید، متابی سولفیت پتاسیم و رنگ را با یکدیگر مخلوط می‌کنند. در این روش آبگیری میوهها در شرایط مخصوصی انجام می‌شود وبعد از اینکه مراحل مختلف طی شد به فاز آخر تولید و بسته‌بندی وارد می‌شوند.
به دلیل اینکه لواشک دارای فیبر و کربوهیدرات زیاد و همچنین مقدار کمی چربی است، دارای طعمی خوشمزه و مطبوع است و به راحتی نیز قابل جویدن است. همچنین به دلیل اینکه دارای وزن بسیار کمی است به راحتی می‌توان آن را ذخیره و بسته‌بندی کرد.
اساس تشکیل لواشک انواع میوه طبیعی است به همین دلیل حاوی مقادیر زیادی فیبر، مواد معدنی، کربوهیدرات، آنتی اکسیدان ها و انواع ویتامین‌ها می‌باشد بنابراین یک میان وعده بسیار مفید است.
چرا در ایران به آن لواشک می‌گویند؟
نام لواشک که بر روی این خوراکی است به دلیل شباهتی است که به نان لواش دارد، این نان یکی از انواع نان‌های ایرانی می‌باشد که بسیار سبک و نازک است و خمیر کمی دارد. همانطور که بیان کردیم، بعد از اینکه عصاره میوهها آماده شد بر روی سینی ریخته می‌شوند تا لایه نازکی تشکیل شود به این صورت ورقه نازکی از عصاره میوه خشک تهیه می‌گردد.
اغلب ایرانی‌ها اغلب در اواخر تابستان به درست کردن لواشک می‌پردازند که این خود به دو دلیل صورت می‌گیرد.اول اینکه از قدیم میوهها را در فصل تابستان خشک می‌‌کردند تا در زمستان بتوانند به انواع میوه دسترسی داشته باشند و این یک سنت قدیمی در ایران است. دلیل دیگر نیز این است که میوهها در فصل تابستان تنوع زیادی دارند و می‌توان از میوه‌هایی که رسیده و مازاد هستند، لواشک‌های میوهای با طعم‌های مختلف درست کرد. علاوه بر این آب و هوای تابستان گرم و خشک می‌باشد و خشک کردن و تهیه لواشک را آسان می‌کند.
جهت دریافت قیمت لواشک کلیک نمایید.
تاریخچه تولید
اولین بار مردم خاورمیانه پی بردند که اگر میوه‌های تازه را بپزیم، سپس پوره و خشک کنیم می‌توانیم برای یک سال آن‌ها را نگهداری کنیم. اولین میوهای که برای تهیه لواشک از آن استفاده کرده‌اند احتمالا زردآلو بوده است. لواشک میوهای در تمامی کتاب‌‌های آشپزی باستانی به‌‌عنوان یک خوراکی خاورمیانه‌‌ای یا ایرانی نام برده شده است. در کتاب‌‌های آشپزی ارمنی، لواشک به نام باستق آورده شده است که برای تهیه آن دستورالعمل‌هایی را به روشهای قدیمی در خانه بیان کرده‌اند.
تهیه لواشک دراین کتاب به این صورت است که بعد از پختن میوهها باید آن‌ها را خشک کرد و به صورت پوره در سینی‌های فلزی ریخته، سپس آن‌ها را در زیر آفتاب گذاشت تا خشک شوند. در نهایت می‌توان محصول را به شکل‌های دلخواه برش داد و در ظرف شیشه‌ای نگهداری نمود.
ترکیبات
ماده اصلی که برای تهیه لواشک استفاده می‌شود میوه است، لواشک را می‌توان به‌صورت تک میوهای، دو میوهای و چند میوهای تهیه نمود. هر نوع میوه گوشتی که علاقه مند هستید را می‌توانید به راحتی به لواشک تبدیل کنید و حتی چند نوع میوه را نیز می‌توانید باهم مخلوط کنید و یک طعمی جدید را خلق کنید. یک ماده دیگر که در ترکیبات لواشک استفاده می‌شود نمک است. فایده نمک این است که هم برای خوش طعم شدن و هم برای طولانی شدن زمان نگهداری استفاده می‌شود. در روشهای صنعتی برای تولید لواشک از افزودنی‌هایی دیگری مانند اسید سیتریک یا رنگ‌‌های خوراکی مجاز نیز استفاده می شود تا لواشک طعم و رنگ خاصی پیدا کند.
ویژگیهای فیزیکی مهم لواشک
- فاقدهر گونه قارچ و کپک باشد.
- ضخامت لواشک باید چیزی حدود ۱ تا ۵ میلی متر باشد و در تمامی قسمتها نیز کاملا یکنواخت باشد.
- رنگ ظاهری یک لواشک خوب باید به رنگ طبیعی میوهای باشد که از آن استفاده شده است و یا حداقل کمی تیره‌تر از رنگ واقعی آن باشد.
- بو و طعم لواشک باید مانند میوه طبیعی که در آن استفاده شده باشد و همچنین بو و طعم‌های دیگر مانند ترشیدگی، سوختگی یا کپک زدگی را نداشته باشد.
- همچنین نباید مواد اضافی دیگری مانند تکه‌‌های پوست، هسته، دانه و دم میوه، برگ، خاک و شن نیز در لواشک وجود داشته باشد.
ویژگیهای شیمیایی مهم لواشک
- میزان رطوبت لواشکی که خوب است باید بین ۱۰ تا۱۵ درصد باشد.
- میزان خاکستر کل ۲ تا ۵/۴ درصد
- میزان حداکثر خاکستر نامحلول در اسید ۱/۰ درصد
- میزان حداکثراسیدیته در کل لواشک حاوی اسید سیتریک ۷ درصد
- برای میوه های ترش ۱۰ درصد و (میزان PH باید بین ۵/۴ – ۵/۲ باشد)
مواد افزودنی لواشک
به جز مواد مجازی که در این قسمت بیان می‌کنیم نباید هیچ ماده دیگری به مواد اولیه لواشک اضافه شود.
- نمک خوراکی حداکثر ۲ درصد، اما در لواشک‌هایی که طعم ترشی خواهند داشت می‌توان تا ۳ درصد نیز به آن نمک افزود.
- ساکاروز و گلوکز که شیرین کننده‌های مجاز برای استفاده در لواشک می‌باشند.
- اسید‌های میوهای مانند اسید سیتریک، اسید مالیک و اسید تارتاریک نیز جز افزودنی‌های مجاز است.
- اضافه کردن هر نوع مواد طعم دهنده و نگهدارنده به لواشک غیرمجاز است.
کدام میوهها برای لواشک مناسب هستند؟
میوه‌هایی مانند آلو یا آلبالو، سیب، هلو، انار و تمام میوه‌هایی که بافت گوشتی و آبدار و رسیده دارند برای تهیه لواشک مناسب هستند. معمولا در ایران قبل از اینکه میوه‌های اضافی خراب شوند برای تهیه لواشک خانگی از آن‌ها استفاده می‌شود. البته باید توجه کنید که بسیاری از میوهها یک منبع ویتامین C هستند که بخش زیادی از این ویتامین، طی فرآیند آماده سازی در خرد و خشک شدن تخریب شده و از بین می‌رود.