شور و شیرین

زعفران یکی از با ارزش‌ترین گنجینه‌های گیاهی است که با رنگی زیبا و عطری بهشتی، به‌عنوان یکی از پرخاصیت‌ترین ادویه‌های دنیا شناخته شده است. این گیاه، خواص شگفت‌انگیز بسیاری برای سلامتی پوست و موی انسان دارد و بیش از 1000 سال است که از آن به‌عنوان دارو برای بهبود سطح سلامت و درمان بیماری‌ها استفاده می‌گردد. شمارش خواص درمانی زعفران مامی ندارد، اما در این مقاله قصد داریم بعضی از مزایای این طلای سرخ را با هم بررسی کنیم. 

زعفران چیست؟

زعفران( زَرپَران)گیاهی است که دارای پیازی به رنگ قهوه ای است. گیاه زعفران در مناطق جنوب غربی آسیا، جنوب اروپا و جنوب اسپانیا قابلیت روییدن دارد. تکثیر زعفران فقط به وسیله غده زير زمينی بنه ( کورم ) یا همان پیاز زرپران انجام می‌شود. این گیاه ساقه و 6 گلبرگ بنفش دارد و معمولا 3 رشته کلاله قرمز رنگ و گاهی نیزبیشتر دارد. قسمتی که در زعفران مورد استفاده قرار می‌گیرد، کلاله نارنجی رنگ آن است. باید بدانیم که کلاله زعفران دارای املاح معدنی و چربی و همچنین موسیلاژ می‌باشد.

جدول ارزش غذایی گیاه زعفران

 

 

ترکیبات	ارزش غذایی	میزان مجاز مصرف روزانه
انرژی	۳۱۰ کیلو کالری	%۱۵٫۵
کربوهیدرات	۶۵٫۳۷ گرم	%۵۰
پروتئین	۱۱٫۴۳ گرم	%۲۱
چربی	۵٫۸۵ گرم	%۲۹
کلسترول	۰ میلی گرم	%۰
فیبر	۳٫۹ گرم	%۱۰
ویتامین ها
فولات	۹۳ میکروگرم	%۲۳
نایسین	۱٫۴۶ میلی گرم	%۹
پیریدوکسین	۱٫۰۱۰ میلی گرم	%۷۷
ریبوفلاوین	۰٫۲۶۷ میلی گرم	%۲۰
A ویتامین	۵۳۰ IU	%۱۸
C ویتامین	۸۰٫۸ میلی گرم	%۱۳۵
الکترولیت ها
سدیم	۱۴۸ میلی گرم	%۱۰
پتاسیم	۱۷۲۴ میلی گرم	%۳۷
مواد معدنی
کلسیم	۱۱۱میلی گرم	%۱۱
مس	۰٫۳۲۸ میلی گرم	%۳۷
آهن	۱۱٫۱۰ میلی گرم	%۱۳۹
منیزیم	۲۶۴ میلی گرم	%۶۶
منگنز	۲۸٫۴۰۸ میلی گرم	%۱۲۳۵
فسفر	۲۵۲ میلی گرم	%۳۶
سلنیوم	۵٫۶ میکرو گرم	%۱۰
روی	۱۰٫۰۹ میکرو گرم	%۱۰

ترکیبات شیمیایی زعفران

زعفران دارای ۲۸ ترکیب آلی فرار است که به نوسانات سطح پی اچ سیار حساس هستند. مهم‌ترین ترکیبات موجود در زعفران شامل موارد زیر است:

• ترکیبات زرد رنگ که به خوبی در آب محلول‌ می‌باشند (مشتقات کروستین)
• ترکیبات تلخ از جمله پیکروکروسین که مقوی معده هستند
• مواد معطرکه مهم‌ترین ترکیب آن سافرانال است که گاهی تا ۱درصد زعفران را تشکیل می‌دهد
• روغن ثابت به میزان حداکثر ۱۰درصد
• رطوبت حدود ۱۳۱۰ درصد
• ترکیبات معدنی حدود ۵درصد

مقدار کروسین که رنگ زعفران را تشکیل می‌دهد، وقتی در حالت غنچه چیده شود، بیشتر است.

بررسی خواص زعفران

رفع ورم

ورم یا ادم یک اصطلاح پزشکی است که برای تورم بدن به کار می‌رود و در اثر تجمع آب در زیر پوست به وجود می‌آید. از زعفران می‌توان برای درمان ورم استفاده کرد.

تقویت سیستم ایمنی

یکی ازخواص زعفران افزایش ایمنی بدن است. زعفران حاوی مقداری ویتامین C (اسید اسکوربیک) است که روند تولید گلبول‌های سفید خون را افزایش می‌دهد. افزایش گلبول‌های سفید خون، باعث تقویت سیستم دفاعی و ایمنی بدن می‌گردد.

گردش خون بهتر

زعفران اکسیژن را به اندام‌های مختلف بدن می‌رساند و همین باعث افزایش گردش خون می‌شود، در نتیجه باعث بالا رفتن سوخت و ساز بدن می‌شود.

کنترل فشارخون

اگر فشارخون بالایی دارید یا می‌خواهید از بالا رفتن فشارخون جلوگیری کنید، دم کرده زعفران می‌تواند کمک کننده خوبی برایتان باشد زیرا زعفران کروسین دارد و کروسین در کاهش فشار خون تاثیر بالایی دارد.

خاصیت زعفران برای دیابت

اگر جز افرادی هستید که از بیماری دیابت رنج می‌برید، می‌توانید از زعفران استفاده کنید. در زعفران مقدار قابل توجهی منگنز وجود دارد که، می‌تواند درکنترل سطح قند خون به بدن کمک کند.

کاهش اضطراب و آرامبخش

زعفران یکی از گیاهانی است که با تاثیر بر روی سیستم غدد درون ریز می‌تواند باعث آزاد سازی هورمون های مفید شود که آرامش و سلامت بدن افزایش پیدا کند.

استحکام استخوان

زعفران باعث می‌شود که جذب کلسیم در بدن افزایش یابد و در نتیجه استخوان‌های بدن نیز قدرتمند‌تر شوند.

ضد درد

زعفران ماده‌ای به نام سافرانال است که دارای خاصیت تسکین دهندگی است. به همین دلیل است که زعفران خاصیت ضد عفونی کنندگی و مسکنی دارد و برای نوزادان شیرخوار در حال دندان درآوردن نیز توصیه شده است. علاوه بر این باید بدانید که خاصیت آرام بخش بودن تلازم مستقیمی با تسکین دردها دارد.

پیشگیری از سرطان

نتیجه به دست آمده در یک آزمایش بالینی که روی افرادی که سرطان کبد داشتند نشان داده است که تزریق وریدی کپسول زعفران به آن‌ها باعث توقف رشد بسیاری از سلول‌های سرطانی می‌شود. زعفران مقادیر زیادی از کارونوئید دارد. این ماده در قسمت‌های برگ و ساقه‌های طلایی رنگ آن قرار دارد و همین ماده است که باعث افزایش انرژی و رفع خستگی بدن می‌گردد.

ارتقای عملکرد سلول

مواد مغذی مانند پ تاسیم و منیزیم باعث کمک به تحریک رشد سلول و ترمیم آسیب‌های اطراف بافت‌ها می‌شوند. بنابراین تعجبی ندارد که زعفران برای ترمیم عملکرد سلولی بدن مفید باشد.

درمان سرما خوردگی

زعفران به ورت دم کرده، ویتامین ث بالایی دارد، به همین دلیل است که باعث قوی‌تر شدن سیستم ایمنی بدن شده و برای مبارزه با سرماخوردگی نیز مفید است.

تقویت کننده عالی برای تقویت پوست

زعفران حاوی آنتی‌اکسیدان‌ است که خاصیت ضد پیری دارد و پوست را به بهترین شکل حفظ می‌کند. خواص زعفران روی پوست به طور خلاصه شامل موارد زیر می‌شود:

• نرم کننده پوست
• درخشندگی پوست
•  انعطاف پذیر کردن پوست
• سفید شدن پوست
• پیشگیری و درمان جوش‌ها و آکنه‌ها و لکه‌های پوستی
• همچنین زعفران به علت ویتامین B ای که دارد برای درمان خشکی و ترک لب‌ها مفید است.

درمان مشکلات دستگاه گوارش

مشکلات گوارشی معمولا به دلیل تغییر مزاج و سرد شدن طبع بدن به وجود می‌آیند که با این خاصیت زعفران که از طبع گرم و خشکی برخوردار است، می توان این سردی را جبران کرد و از بیماری‌های گوارشی نیز جلوگیری کرد.

بهبود حافظه

از جمله خواص زعفران مقابله با مشکلات و اختلالات حافظه و یادگیری است. اساسا زعفران برای تقویت حافظه بسیار کارآمد است و در مطالعات اخیر هم اثبات شده است که زعفران دارای نقش حفاظتی در ایسکمی مغزی ( یعنی عدم تامین خون کافی برای مغز) می‎شود.

جلوگیری از آلزایمر

مطالعات نشان داده است که زعفران باعث تقویت حافظه می‌شود و موادی مانند کروکین و کروکتین موجود در آن برای درمان آلزایمر و زوال عقل مفید هستند.

درمان زخم معده

اثر ضد گاستریک در زعفران می‌تواند به طور قابل توجهی باعث درمان بیماری زخم معده شود.

جلوگیری از ابتلا به پارکینسون

کروستین موجود در زعفران برای پیشگیری از بیماری پارکینسون مفید است.

بهبود عملکرد ریه

ارگان اصلی دستگاه تنفسی در انسان ریه است و زعفران نیز تأثیر فراوانی  برای محافظت از سلول‌های ریه و بافت آن در مقابل چندین عفونت و بیماری دیگر مانند برونشیت دارد.

 

پیشگیری از کم خونی

زعفران مقادیر زیادی آهن دارد درنتیجه می‌تواند با افزایش گلبول های قرمز به بهبود گردش خون در بدن کمک کند و باعث بهبود کم خونی و علائم آن شود.

جلوگیری از ریزش مو

زعفران به دلیل اینکه مقادیر زیادی آنتی اکسیدان و مواد مغذی  دارد، می‌تواند باعث تقویت فولیکول‌های مو شده و به درمان ریزش مو و طاسی نیز کمک کند.

دوز مصرف زعفران

میزان مصرف روزانه زعفران تا 3 میلی گرم در روز مجاز است اما برای درمان بیماری‌های مختلف این مقدار را می‌توان افزایش داد. با مشورت پزشک می‌توان مقادیر زیر را مصرف کرد:

افسردگی : روزانه 30 میلی گرم عصاره حاوی زعفران را برای دو بار در روز مصرف کنید.

سندرم پیش از قاعدگی : روزانه دو بار 15 میلی گرم عصاره اتانول زعفران مصرف شود.

آلزایمر : روزانه 30 میلی گرم عصاره حاوی زعفران استفاده شود.

عوارض مصرف زعفران

از مهم ترین عوارض مصرف زیاد زعفران عبارتند از :

• سردرد
• سرگیجه و بی حالی
• کاهش ضربان قلب
• ضعف شدن حواس
• اسهال و استفراغ
• رنگ پریدگی
• سقط جنین
• ادرار خونی
• خونریزی رحم
• کولیک روده
• علایم مسمومیت با زعفران
• خونریزی از بینی
• حالت تهوع
• اسهال خونی
• درمان مسمومیت با زعفران
• زرد شدن پوست و مخاط بدن
• مصرف بیش از حد آن در دوران قاعدگی، باعض افزایش میزان اضطراب می‌شود
• تخلیه و شستشوی معده و روده و تجویز سدیم سولفات

طرز تهیه دمنوش زعفرانی

ابتدا باید مقداری پودر زعفران را در آب جوش با دمای70-80 درجه، بریزید و سپس اجازه دهید 5 تا 8 دقیقه بماند تا دم بکشد، حالا چای زعفران شما آماده است و می‌توانید آن را با لیمو ترش ساده و عسل ترکیب و آن را میل کنید.

شما هموطنان عزیز می توانین انواع زعفران درجه یک و اعلا از جمله زعفران ممتاز قائنات و سایر محصولات خشکبار را از طریق فروشگاه اینترنتی آجیل و خشکبار شور و شیرین خریداری نمایید.